Son yıllarda vücut geliştirme ve fitness sporları ile uğraşanların sıklıkla adına rastladığı bir besin desteği ürünüdür bcaa. Peki nedir bu bcaa ve nasıl etki eder, gerçekten işe yarar mı, faydalı kullanımı nasıl olur? Yazımızda bu konularda bilgiler verip örnek bcaa ürünleri ile sizleri aydınlatmaya çalışacağız.
Öncelikle BCAA (Branched Chain Amino Acides ), türkçede dallara ayrılmış amino asitler zinciri anlamına gelir. Esasen bilmemiz gereken BCAA’ların elzem amino asitler olduğudur. Elzemdirler, çünkü BCAA’lar olmadan protein sentezi olmaz. Başlığımızda da belirttiğimiz gibi kas oluşumunda en etkili rol BCAA amino asitlerine aittir. Evet, BCAA’lar birer amino asittir aslında. Lösin, izolösin ve valin adlı amino asitlerden oluşurlar. Amino asit oldukları için aslında hemen hemen içeriğinde protein bulunan her besinde bulunurlar. Et, süt , yumurta, tavuk, balık vb. protein kaynakları bcaa açısından zengindir.
Teorik kısmın yanı sıra vücut geliştirme ile ilgilenen ve besin desteği kullanan veya kullanmayı düşünen kişiler açısından BCAA’yı ayrıca irdelemekte fayda var. Aslında BCAA lar protein tozlarında da bulunur. Yani aldığımız whey, matriks, kazein protein tozlarında da bol miktarda bcaa bulunmaktadır. Ancak BCAA ların ekstra ve farklı zamanlarda pratik olarak alınabilmesi ve protein tozu kullanımına dönemsel olarak ara veren kişiler için çok önemli bir sporcu besin desteği olması onları ön plana çıkarmaktadır. Özellikle ağır antrenman dönemlerinde ve definasyon dediğimiz diyet dönemlerinde hem yeni kas kütlesi oluşturmak hem de mevcut kaslarımızı korumak için çok önemlidir bcaa lar. Çünkü bcaa lar hem anabolik hem de anti katabolik etki eden amino asitlerdir. Yani hem kas yıkımını önlerken bir yandan da yeni kas oluşumunu desteklerler.
BCAA ların vücut geliştirmedeki en yaygın kullanım zamanı antrenman öncesi, esnası, hemen antrenman sonrası ve sabah aç karnına alınmasıdır. Bu zamanların bir veya birkaçında alınan bcaa lar ekstra kas blokları olarak geri dönebilir. Özellikle antrenmanlarımıza genelde bir önceki öğünden en az 2 saat sonra gireriz. Ve 1 saatten uzun yapılan ağırlık çalışması eğer halihazırda bcaa desteği yoksa kas kaybına neden olabilir. En azından antrenman öncesi veya hemen sonrasında alacağımız bcaa desteği ilk öğünümüze kadar vücudumuzun enerji olarak daha önce aldığımız proteinleri kullanmasını engelleyecek ve uzun süren açlık dönemlerinde minimum kaybı sağlayacaktır. Bu nedenle özellikle antrenman öncesi besin desteği kullanan kişilerin de bcaa takviyesi yapması daha sert ve büyümeyi teşvik eden bir antrenman çıkarmalarına destek olur.
BCAA lar günümüzde sıkça tartışılan amino asit oranlarıyla piyasaya sunulurlar. BCAA ürünlerinde ifade edilen ölçek değerler ürünlerin sırasıyla lösin, izolösin ve valin değerlerini yansıtır. Örneğin 2:1:1, 3:1:2, 4:1:1 gibi. Her marka ürünü içeriği farklılık gösterebilir. Ve genel olarak piyasada bulunan ve kabul gören çeşidi 2:1:1 oran versiyonu olmasına rağmen 4:1:1, hatta 8:1:1 oranlarıyla satışa sunulan ürünler de bulunmaktadır. Bazı araştırmalar lösin amino asidinin fazla oranda alınmasının anabolik etkileri arttırdığını öne sürerken bazı araştırmalar ise optimum faydanın 2:1:1 olduğunu savunmaktadır. Ancak kesin olan bir şey var ki lösin tüm amino asitler içersinde en değerli olandır diyebiliriz. Ayrıca BCAA kullanırken glutamin desteği de kullanmak bcaa ların etkisini arttırıcı bir özellik gösterebilir. Glutamin amino asidi de büyüme hormonu salgılanması ve protein sentezinde önemli rol oynamaktadır.
YORUMLAR